Từ A đến Z cách chấm điểm bài thi IELTS Speaking

Bài thi IELTS Speaking khác với 3 kỹ năng còn lại là Listening, Reading và Writing, yêu cầu thí sinh phải tương tác trực tiếp với giám khảo người nước ngoài. Không chỉ là một cuộc đối thoại tiếng Anh thông thường, bài thi IELTS Speaking có cấu trúc ba phần chặt chẽ cùng thang điểm nghiêm ngặt để đảm bảo thí sinh không bị đánh giá theo cảm tính, đồng thời có cơ hội thể hiện chính xác nhất kỹ năng Nói tiếng Anh của mình. 

Một trong những chiến lược ôn thi IELTS quan trọng đó là nắm rõ cách chấm điểm của từng kỹ năng thi. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Pasal tìm hiểu từ A đến Z cách chấm điểm đối với bài thi IELTS Speaking, từ đó có thể giúp bạn ôn thi IELTS nói chung và kỹ năng Speaking nói riêng được hiệu quả hơn.

1. Các tiêu chí chấm điểm của bài thi IELTS Speaking

Cách tính điểm bài thi IELTS Speaking ở cả dạng thi IELTS học thuật (Academic) và IELTS tổng quát (General Training) là giống nhau. Thời gian thi trung bình từ 15 - 20 phút. Giám khảo sẽ đánh giá phần thể hiện của bạn dựa trên 4 tiêu chí sau:

• Fluency and Coherence (Trôi chảy và mạch lạc): Tiêu chí này nhằm đánh giá khả năng nói lưu loát và sự kết nối các ý trong phần trình bày của bạn. Đồng thời, tiêu chí cũng đòi hỏi sự duy trì độ dài tương đối phù hợp với từng phần thi cũng như việc trả lời đúng trọng tâm câu hỏi đề ra.

• Lexical Resource (Khả năng dùng từ): Tiêu chí đánh giá khả năng sử dụng đa dạng từ vựng thuộc nhiều chủ đề khác nhau của bạn, kết hợp việc sử dụng chính xác và đúng ngữ cảnh.

• Grammatical Range and Accuracy (Ngữ pháp đa dạng và chính xác): Tiêu chí đánh giá khả năng kết hợp chính xác và linh hoạt các cấu trúc ngữ pháp khác nhau của bạn.

• Pronunciation (Phát âm): Tiêu chí đánh giá khả năng phát âm, ngữ điệu, tốc độ nói và khả năng trình bày dễ hiểu, rõ ràng của bạn.

Mỗi tiêu chí trên đều chiếm 25% tổng số điểm bài thi IELTS Speaking. Bạn sẽ nhận được số điểm từ 0 đến 9 cho mỗi tiêu chí. Sau đó, giám khảo sẽ tính trung bình tổng và ra được số điểm cuối cùng của bài thi Nói của bạn.

2. Hiểu rõ về tiêu chí Fluency and Coherence (band 5 đến 9) trong IELTS Speaking

• Band 9: Trình bày lưu loát, hiếm khi ngắt quãng và lặp từ, diễn đạt mạch lạc, kết nối câu một cách chính xác, phát triển và mở rộng ý đúng chủ đề, chặt chẽ.

• Band 8: Trình bày lưu loát, ít khi lặp từ và ngắt quãng để tìm từ, phát triển chủ đề một cách mạch lạc và chính xác.

• Band 7: Nói dài và trôi chảy với cảm giác tự nhiên, nhẹ nhàng, đôi lúc ngắt quãng để tìm từ, sử dụng từ nối câu một cách linh hoạt và hợp lý.

• Band 6: Có sự cố gắng trình bày khá dài, đôi chỗ thiếu mạch lạc do lặp ý, lúng túng hoặc tự chỉnh sửa, có sử dụng từ nối câu/ý nhưng nhiều chỗ vẫn chưa hợp lý.

• Band 5: Tương đối mạch lạc nhưng lặp ý và lúng túng khi nói, lạm dụng một số cấu trúc liên kết và đánh dấu ý, lưu loát khi nói câu ngắn đơn giản nhưng ấp úng khi dùng những câu phức tạp.

Một số gợi ý để bạn có thể hoàn thiện tiêu chí Fluency and Coherence và nâng band điểm bài thi IELTS Speaking:

• Áp dụng phương pháp “Mở rộng và xây dựng”

Trong phần trình bày với giám khảo, bạn đừng chỉ trả lời ngắn gọn trực tiếp ý chính của câu hỏi. Bạn nên mở rộng và bổ sung thêm những ý phụ liên quan như tự đặt những câu hỏi “WH question” (What, When, Why, Where, Who, How). Điều này sẽ giúp bạn phát triển thêm ý và diễn giải câu trả lời của mình được phong phú hơn.

• Chú ý đến hệ thống bài nói, đặc biệt là ở IELTS Speaking Part 2

Khi phần trình bày của bạn có quá nhiều ý, bạn cần sử dụng các từ nối linh hoạt để giám khảo có thể dễ theo dõi. Nhất là đối với Part 2, khi bạn có 2 phút để trình bày một chủ đề nhất định, bạn nên chuẩn bị các cấu trúc chuyển ý phù hợp và thông dụng để bài nói của mình thật mạch lạc.

Tham khảo ngay: 10 bí quyết nói tiếng Anh tự nhiên khi luyện thi IELTS

3. Hiểu rõ về tiêu chí Lexical Resource (band 5 đến 9) trong IELTS Speaking

• Band 9: Sử dụng vốn từ linh hoạt và hoàn toàn chuẩn xác cho mọi chủ đề, linh hoạt trong việc dùng thành ngữ, những từ vựng ít phổ biến được sử dụng một cách tự nhiên và chính xác.

• Band 8: Vốn từ linh hoạt và đầy đủ giúp truyền đạt ý nghĩa một cách chính xác, dùng thành thạo các thành ngữ hay những từ ít phổ biến, ít lỗi, paraphrase hiệu quả như yêu cầu.

• Band 7: Linh hoạt dùng từ vựng để thảo luận một lượng đề tài đa dạng, có sử dụng thành ngữ, từ vựng ít phổ biến, kết hợp từ nhưng còn mắc một vài lỗi nhỏ, paraphrase hiệu quả.

• Band 6: Vốn từ vựng phong phú, thảo luận được chi tiết một số chủ đề và diễn đạt đúng nghĩa, đôi lúc dùng từ chưa chính xác, paraphrase tương đối thành công.

• Band 5: Có thể nói về các chủ đề quen thuộc hoặc xa lạ nhưng vốn từ hạn chế, có cố gắng paraphrase nhưng chưa trọn vẹn.

Một số gợi ý giúp bạn hoàn thiện tiêu chí Lexical Resource và nâng band điểm IELTS Speaking:

• Bồi dưỡng vốn từ vựng theo chủ đề

Bạn có thể trau dồi vốn từ vựng của mình thêm đa dạng bằng cách học tổng hợp các nhóm chủ đề lớn thường gặp trong bài thi IELTS Speaking, ví dụ như: Education, Science and Technology, Culture, Health, Work and Business,… Sau đó, luyện tập áp dụng vào từng bài thi thử cụ thể để tăng cường phản xạ cũng như sự thuần thục của mình. 

• Rèn luyện paraphrase hiệu quả

Paraphrase là cách diễn đạt lại ý đã nói theo một cách khác. Để sử dụng kỹ năng này hiệu quả trong bài thi IELTS Speaking, bạn cần xây dựng cho mình một vốn từ và cấu trúc câu đủ phong phú, linh hoạt. 

Một vài cách để bạn luyện tập Paraphrase: dùng từ đồng nghĩa/ trái nghĩa, thay loại từ, thay cấu trúc câu/ chủ ngữ. Quan trọng nhất của paraphrase là sự súc tích, bạn nên tránh tình trạng nói một câu quá dài và lê thê nhé!

4. Hiểu rõ về tiêu chí Grammatical Range and Accuracy (band 5 đến 9) trong IELTS Speaking

• Band 9: Sử dụng các cấu trúc ngữ pháp tự nhiên, đa dạng, hợp lý và chính xác.

• Band 8: Khả năng linh hoạt dùng nhiều cấu trúc, các câu hầu như không có lỗi sai, chỉ có một vài lỗi không mang tính hệ thống hoặc không phù hợp.

• Band 7: Phần lớn bài nói không có lỗi, dùng câu phức tạp linh hoạt, vẫn có một ít lỗi ngữ pháp không đáng kể.

• Band 6: Có sự phối hợp luân chuyển giữa câu đơn và câu phức nhưng chưa linh hoạt, đôi lúc gây khó hiểu khi trình bày ý, mắc lỗi sai thường gặp với câu phức.

• Band 5: Trình bày cấu trúc câu cơ bản chính xác, bị giới hạn trong việc sử dụng những câu phức tạp, thường gặp lỗi sai và thiếu mạch lạc khi triển khai ý.

Một số gợi ý giúp bạn hoàn thiện tiêu chí Grammatical Range and Accuracy và nâng band điểm IELTS Speaking:

• Nắm vững cấu trúc câu đơn và học thêm các cấu trúc ngữ pháp phức tạp

Bước đầu, bạn nên tập trung vào những cấu trúc như câu điều kiện, câu mệnh đề quan hệ, liên từ, câu phức miêu tả lí do, câu phức mệnh đề chỉ sự nhượng bộ, tương phản. Sau khi đã vững vàng và thuần thục, bạn mới chuyển qua ôn luyện những cấu trúc phức tạp như câu đảo, câu ghép phức,...

• Sử dụng đa dạng và chính xác các thì trong bài nói

Một trong những yếu tố cơ bản về ngữ pháp là dùng thì và chia động từ, vậy nên bạn cần ôn luyện để tránh lỗi sai. Bạn có thể kết hợp linh hoạt các thì quá khứ, hiện tại, tương lai để làm phong phú bài nói của mình và thể hiện khả năng kể chuyện hấp dẫn của chính bạn. 

5. Hiểu rõ về tiêu chí Pronunciation (band 5 đến 9) trong IELTS Speaking

• Band 9: Phát âm chuẩn và chính xác, trình bày dễ nghe, dễ hiểu.

• Band 8: Phát âm thành thạo, tổng quan dễ hiểu nhưng đôi lúc ngữ điệu địa phương vẫn gây ảnh hưởng nhẹ đến tính dễ hiểu.

• Band 7: Đạt được tất cả những ưu điểm của Band 6 và một vài ưu điểm của Band 8.

• Band 6: Các thành tố phát âm được sử dụng đa dạng nhưng chưa duy trì và kiểm soát tốt, nhìn chung dễ hiểu, có một số lỗi phát âm.

• Band 5: Cách phát âm tương đối truyền đạt được ý cho người nghe, có một vài ưu điểm như ở Band 6.

Một số gợi ý để bạn có thể hoàn thiện tiêu chí Pronunciation và nâng band điểm IELTS Speaking:

• Ôn kỹ và hoàn thiện những điểm cơ bản trong phát âm tiếng Anh: nguyên âm (vowels), phụ âm chính (consonants), ending sounds (âm đuôi/gió), nhấn âm/câu (stresses), và intonation (ngữ điệu).

• Nghe và lặp lại theo các đoạn hội thoại của người bản xứ qua âm nhạc, phim ảnh.

• Ghi âm và tự nghe lại chính mình nói, hoặc nhờ bạn bè, thầy cô cùng nghe để chỉnh sửa lỗi sai cho bạn.

Xem toàn bộ cách đánh giá của 4 tiêu chí cho bài thi IELTS Speaking từ Band 1 đến 9 tại đây.

Trên đây là từ A đến Z về cách chấm điểm bài thi IELTS Speaking mà Pasal muốn gửi đến bạn. Hy vọng rằng bạn có thể luyện tập hàng ngày kỹ năng Nói tiếng Anh để đáp ứng được những tiêu chí trên và mang về điểm số cao nhất cho bài thi IELTS. Pasal chúc các bạn thành công!